-
1 refero
re-fero, rettulī (retulī), relātum (rellātum), referre1)а) нести назад, уносить обратно ( aliquem domum Su): относить, гнать назад ( navem in mare H)me referunt pedes in Tusculanum C — ноги сами несут меня (т. е. меня тянет) в Тускуланб) вынимать, извлекать ( telume corpore Sil)2) относить назад, развевать (aura refert talaria O); отводить, передвигать назад ( castra L); поворачивать назад ( caput O); подносить ( manūs ad ora Pt)r. pedem O, QC, Pt etc. (gradum L, vestigia V) или se r. (реже referri) — отступать, идти обратно, возвращаться (se in castra r. Cs)3)а) переводить, направлять ( oculos in aliquem O)5) приносить (с собой), доставлять (aliquid ad Caesarem Cs; opīma spolia L; egregiam laudem V); приносить в дар или в жертву ( lauream Jovi Su); вносить (mille talenta in publicum Nep)6)а) относить, связывать, приурочиватьse de Trajani genere r. Vop — объявить себя потомком Траянаб) причислять, относить ( aliquem in oratorum numerum C); перекладывать, возлагать ( culpam in aliquem QC); сводить ( omnia ad voiuptatem C)ad oculos omnia r. C — сводить всё к зрительным восприятиямг) ставить в зависимость (omnia ad suum arbitrium r. C)7) одерживать (r. victoriam de или ex aliquo Just, L, VM)8) обращать (r. animum ad studia C; se r. ad philosophiam C)9) сопоставлять, сравнивать, судить ( aliquid ad se ipsum C)aliquid ad animum r. Ph — принимать во внимание что-л.majores ab aliquo r. Just — вести родословную от кого-л.10) отдавать назад, возвращать ( pateram surreptam C); обратно извергать ( cum sanguine mixta vina V); восстанавливать, возвращать (judicia ad equestrem ordinem C; alicui praeteritos annos V); воздавать, отплачивать, возмещать (par pari r. Ter)11) возражать, отвечать (aliquid alicui r. C etc.)12) произносить ( litteram expressius VM); передавать, повторять ( responsum L)r. verba geminata C — повторять за кем-л. словаr. aliquem C — ещё раз (дважды) назвать кого-л.r. vocem C, O, QC etc. — дать отзвук, отозваться эхом на голос ( clamor refertur totis castris L)13) восстанавливать, возобновлять, опять вводить ( antiquum morem Su); вновь приобретать ( amissos colores H); подавать на новое рассмотрение ( rem judicatam C); вновь вносить на утверждение ( legem L); восстанавливать в памяти, вспоминать ( magna fac ta V)14) пересказывать (sermonem C, H); цитировать ( exemplum a Cicerone relatum VP); приводить ( versum Nep)15) воспроизводить, быть похожим (r. patrem sermone vultuque T)r. nomine avum V — носить имя деда16) передавать, вверять ( consulatum ad aliquem C)17) сообщать, передавать, докладывать, доносить (aliquid alicui или ad aliquem C, Cs, L etc.)digna relatu O — достойное быть рассказанным, заслуживающее упоминания18) называть ( aliquem parentem V)19) обращаться (ad aliquem aliquid или de aliquā re C, L etc.)20) записывать, вносить, регистрировать (nomen alicujus in tabulas r. C; r. pecuniam alicui datam C; r. aliquem in или inter proscriptus C, Su)21) включать, вводить ( epistulas in volumĭna C); соотносить, сопоставлятьterram hanc puncti loco ponĭmus ad universa referentes Sen — сравнивая нашу землю с вселенной, мы находим, что она есть как бы точка -
2 referre
1) назад нести, относить, приносить (1. 10 § 1. 1. 12 § 1 D. 13, 6. 1. 20 § 2 D. 19, 5);2) обратно отдавать, ob referendam vicem se sponsione constringere (1. un. pr. C. 4, 3);se referre, возвращаться, прятаться (1. 10 § 1 D. 48, 13).
ref. iusiurandum, religionem, отвести присягу, прот. deferre, inferre iusi. (1. 17 pr. 24. 25. 34 pr. § 7 seq. 1. 38 D. 12, 2. 1. 25 § 3 D. 22, 3. 1. 8. 9. 12 § 1 C. 4, 1);
relatio, отведенная присяга (1. 34 pr. § 9 D. 12, 2. 1. 12 § 1 C. cit.);
ref. iurgium, вступать в процесс, отвечать на иск, прот. inferre (1. 25 C. 2, 13);
3) противопоставлять, предъявлять, ref. quaestionem, controversiam (1. 11 pr. D. 21, 2. 1. 7 § 1 D. 37, 9. 1. 5 D. 48, 5. 1, 2 C. 4, 56. 1. 11. 12 C. 8, 45);relatio criminis, возражение преступления, обратное обвинение в преступлении, сваливание вины на другого (1. 5 pr. D. 48, 1).
4) зачислять в счет (1. 34 D. 3, 5. 1. 6 D. 49, 14);ref. exceptionem (1. 36 C. 10, 31).
acceptum ref. aliquid in tabulas, записать что в расходную книгу (1. 29 § 2 D. 32);
accepta recte relata (1. 82 D. 35, 1. 1. 32 § 2 D. 16, 1. 1. 48 § 1 D. 23, 3); тк. просто referre = acceptum referre, напр. quaestum ref. patri (1. 4 § 2 D. 2, 13);
5) ref. in medium = conferre, вносить (1. 65 § 15. 1. 71 § 1 D. 17, 2). 6) докладывать, сообщать, sententiam ref., решать, постановлять решение;mercedem ref. heredi (1. 14 pr. D. 40, 7).
relatum est, о мнениях юристов (в их сочинениях) (1. 2 § 2 D. 12, 5. 1. 22 pr. D. 13, 7. 1. 4 pr. D. 21, 2. 1. 2 § 5 D. 26, 6. 1. 3 § 4 D. 28, 5. 1. 3 pr. D. 47, 10. 1. 2 § 5 D. 50, 1); особ. представлять что-нб. на решение высшего суда;
relatio, такой доклад, рапорт, сообщение (1. 13 § 3 C. 3, 1. 1. 1. 2 C. 7, 61. 1. 11 C. 12, 36);
relatio minus plena (1. 1 cf. 1. 2. 3 C. 7, 61);
minus retulisse, о неполном, неверном докладе (1. 6 § 1 D. 48, 3);
7) относить, ref. significationem, appellationem ad aliquid (1. 195 § 1. 2 D. 50, 16. 1. 51 pr. D. 47, 2. 1. 1 § 2 D. 43, 1. 1. 18 § 1 D. 13, 5);relationes a publicis personis destinandae,= elogia (1. 14 C. 9, 2).
8) (только в 3 лице ед. ч.) важно, касается, полезно, ref. quid acti esset (1. 38 § 2 D, 19, 1);relatio, отношение: rel. facta ad aliquid (1. 11 D. 1, 1).
qua mente, emerim (1. 46 pr. D. 3, 5. 1. 7 § 2 D. 3, 4. 1. 21 § 1. 1. 47 § 1 D. 3, 5. 1. 7 § 1 D. 46, 1. 1. 7 § 3 2. 1. 9 § 2 D. 47, 10).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > referre
См. также в других словарях:
SENATUSCONSULTUM — dictum est, quod Senatus iussit atque constituit. Hoc quomodo fieri solitum sit in Rep. Rom. paucis exponam. Qui Senatum habitutus erat, immolabat hostiam prius atque auspicabatur, uti discimus ex Appiano de bello Civili l. 2. ubi de Caesaris,… … Hofmann J. Lexicon universale
APIS — I. APIS Argivorum Rex II. Iovis fil. ex Niobe Phoronei filia, alio nomine Osiris appellatus, Isidem uxorem duxit; Achaiae regnô Aegialeo fratri concessô in Aegyptum traiecit: ubi cum homines rudes ad mitiotem vitae cultum traduxisset,… … Hofmann J. Lexicon universale
BRENNUS — I. BRENNUS Gallorum Senonum Dux, qui cum 300. armatorum milibus in Italiam irrumpens, Clusium, hodie Chiusi, in Tuscia, obsedit, inde a Romanis, quorum opem obsessi imploraverant, depulsus: in hos proin armis conversis, illos apud Alliam fluv.… … Hofmann J. Lexicon universale
COLCHIs — idis, regio Asiae iuxta Pontum, regnum Aeetae Regis, et Medeae patria, Corace monte (qui est Tauri pars) a septentrione, ab ortu Iberiâ, a Meridie Phaside, ab occidente Euxinô Poutô clausa. Huc ferunt Iasonem cum Argonautis navigâsse, Medeaeque… … Hofmann J. Lexicon universale
COMPLERE — in Ecclesia Romana dicitur is, qui officium quodvis Ecclesiasticum collectâ seu oratione concludit et complet. Unde Complenda, Completa et Completorium, offocium Ecclesiasticum, quod cetera diurna offcia compler et claudit, sub noctis proin… … Hofmann J. Lexicon universale
CRESCONIUS — I. CRESCONIUS Episcopus Afer, sub Leontio Imperatore Auctor Collectionis Cresonianae, et historiae, de progressu Iohannis Patricii, contra Saracenos in Africa. Circa A. C. 696. Collectio canonum impressa Parisiis est, A. C. 1609. cum Epitome… … Hofmann J. Lexicon universale
CRITICE — in emendatione Auctorum et iudicio consistens ars, inter species Grammaricae artis nobilissima est: Unde omnium maaimarum artium scientiam complexa dicitur, a Quintiliano, l. 2. c. 1. et, l. 1. c. 4. Eius geminum munus, cuius paulo ante mentio,… … Hofmann J. Lexicon universale
CRUX — I. CRUX apud Russos, sollenni osculô tacta, fidei pignus in illa gente maxime sollenne habetur. Quemadmodum de Pelagio scribit Sigebertus, ad A. C. 552. illum insimulatum mortis Vigilii Episcopi Romani tenentem sancta Euangelia et Crucem, publice … Hofmann J. Lexicon universale
CURSUS — I. CURSUS Graece Δρόμος, in Aegyptiorum templis, dictum est in ingressu eorum pavimentum, Latitudine iugeri aut paulo minus, Longitudine triplâ, aut quadruplâ, apud Callimachum. Λιθόςτρωτον vocat Strabo, l. 17, post quam partem erat Προπύλαιον… … Hofmann J. Lexicon universale
CYTHARA — melius Citharna, saepe cum Lyra confunditur, ut apud Athenaeum, l. 14. videre est: sed quantum ab ea differat, docte Scaliger in notis ad Sphaeram Barbaricam Manilii docet. Vetus Lexicon: Cithara pectus Doricâ liguâ dicitur. Inde Cithara dicta,… … Hofmann J. Lexicon universale
FULLO — I. FULLO a Graeco βύλλων, addensator, quod vide, nomen servorum apud Romanos, qui purganda poliendave vestimenta accepêre. Eorum meminit Ulpina. l. 12. ff. de furtis, l. 13. §. 6. ff. locati, l. 12. §. 6. ff. de instr. vet instrum. leg. et l. 32… … Hofmann J. Lexicon universale